"نگاران" همان گونه كه از نام آن پیداست برگرفته از نگارگریهای اصیل و تحسین برانگیز نگارگرهای دورانهای گذشته خصوصا پیش از تاریخ است .
دره نگاران ناهوك سراوان رادر واقع باید یك نگارخانهاز نگاران هزارههای گذشته این منطقه دانست .
در این محل انبوهی از نقوش اصیل و قابل مطالعه وجود دارد كه با توجه به منطقه نسبتا محدود آن با دارا بودن چندین هزار نقش و نگار باید آن را بزرگترین مجموعه سنگ نگاره شناخته شده در ایران محسوب كرد.
به عقیده كارشناسان با اندكی تامل به مجموعه نقوش دره نگاران میتوان دریافت كه مهاجران ومهاجمان درهزاره قبل از میلاد مسیح به این سرزمین وارد شدهاند.
نقوش دره نگاران كه اكثرا نقوش انسانی و حیوانی هستند به سه دوره قدیم ،میانه و جدید تقسیم میشوند كه دروه قدیم به حدود هزارههای چهارم تا هشتم برمی گردد.
اهالی روستای ناهوك سراوان از نقوشی كه بر سینه این صخره نقش بسته به نام "سنگ پیر گوران" یاد میكنند و اعتقاد دارند این نقوش را غیر مسلمانان (زرتشتی) در این محل حك كردند.
سالخوردگان این روستا نیز نقل میكنند كه پدران آنها این نقوش را دیده و از آن یاد كردند و در هر صورت قدمت این نقوش را به گذشتههای بسیار دور نسبت میدهند.
كارشناس میراث فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: انسان در اعصار گذشته خصوصا در دوران پیش از تاریخ برای انتقال پیامها و مفاهیم ذهنی خود اقدام به ترسیم یا ایجاد نقوش و علایم بر روی سطوح مختلف كرده است .
"محمد حیدری" در گفت و گو با ایرنا افزود: سنگ نگارهها یكی از منابع مطالعاتی پژوهشگران در كنار سایر آثار برجای مانده از زندگی بشر در ادوار گذشته به شمار میرود.
وی گفت:از جمله روشهای تعیین قدمت سنگ نگارهها بررسی دقیق گذشته زمان و تاثیر عوامل فرسایش بر روی نقش كندهها است كه تا حد زیادی اصالت آن را مشخص میكند.
او اظهار كرد : سنگ نگارهها به دو شكل نقوش مثبت (نقش برجسته) و نقوش منفی (نقش كنده) حك شده است
وی گفت:نقوش كنده توسط مردان شكارگر یا گلهدار به دلایل و مقاصد گوناگون ترسیم شدهاند.
وی ادامه داد: نقوش ترسیم شده بر روی صخرههای دره نگاران عموما تجریدی و بعضی نمادین بوده كه از اصالت خاصی برخوردار هستند.
وی افزود: از روی وضع ظاهر و شیوه اجرای نقش و موضوعات نقوش میتوان به قدمت و پیشینه آن پی برد.
وی گفت : نقوش انسانی به صورت ملبس یا برهنه و نقوش حیوانی مانند اسب، خر وحشی، مار،گاو، سگ ،روباه و غیره را میتوان مشاهده كرد.
روستای ناهوك در ۳۵كیلومتری شهرستان سراوان واقع شدهاست كه وجود منابع غنی این منطقه را تبدیل به سبز و خرمترین مناطق و از قطبهای كشاورزی شهرستان سراوان كرده است .
زاهدان ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ۸۴/۰۲/۳۱